معرفي بخش دستگردان

معرفي بخش دستگردان – شهر عشق آباد
دستگردان در لغت به معناي زمين و ملك زراعتي است ، واژه دستگردان بنا بر نقل معمرين و افراد آگاه به تاريخ منطقه نخست ( دشت گردان ) بوده وجه تسميه آن را دلاوري ، شجاعت و جوانمردي ساكنين منطقه مي دانند . همانگونه كه از واژه ( گردان ) ( بضم گ ) استنباط مي شود بدليل موقعيت سوق الجيشي منطقه حاكمان وقت آن را بعنوان آماده گاه و قرار گاه ( پامير ) كه آقاي ذبيح الله منصوري به سبك رماني ترجمه نموده آمده است نيز چنين فهميده مي شود كه در زمان اشراف اسماعيليان بر بسياري از مناطق ايران از جمله قهستان ( قائنات فعلي ) كه طبس و توابع آن بخشي از آن بوده تغذيه و تدارك نيروهاي مستقر در قلاع اسماعيله از شهر ( پاشنه دران ) در اين منطقه انجام مي گرفته . به هر حال واژه ( دشت گردان ) در اثر كثرت استعمال و دگرگوني واژه ها به تدريج به ( دست گردان ) و و سپس ( دستگردان ) تغيير يافته است .
به هر حال بخش دستگردان به مركز شهر عشق آباد با مساحت 12000 كيلو متر مربع در فاصله 105 كيلومتري مركز شهرستان طبس و در فاصله 380 كيلومتري مركز استان خراسان جنوبي قرار دارد .اين بخش كه مشتمل بر 93 روستاي مسكوني و دو دهستان بنام دهستان كوه يخاب به مركزيت روستاي تپه طاق و دهستان دستگردان به مركزيت شهر عشق آباد است از شمال به شهرستان بردسكن ، از جنوب به بخش مركزي شهرستان طبس ، از غرب به استان سمنان و از شرق به شهرستان بشرويه منتهي مي شود ، طول و عرض جغرافيايي آن 56 درجه طول شرقي تا 57 درجه طول شرقي و 33 درجه عرض شمالي تا 35 درجه عرض شمالي است ، مردم اين بخش به زبان فارسي و لهجه دستگرداني صحبت مي كنند .تمام مردمان اين بخش شيعه و بزرگترين افتخار خود را به گواهي تاريخ قدوم مبارك حضرت علي ابن موسي الرضا «ع» در مسير سفر تاريخي ايشان از مدينه به مرو را بر پيكره خود ديده و بدان تبرك يافته است و بدين خاطر است كه به مقدم الرضا شهرت يافته است . امام رضا (ع)در روستاي پاشنه دران و روستاي ون ،بم(يوسف آباد) توقف داشته اند و لحضاتي مردمان اين روستاها از بركات وجودي آن امام همام تبرك جسته اند
ويژگيهاي توپوگرافي ( كوهپايه ، دشت ، دره ، ساحل و جزيره ) دهستان دستگردان دهستاني است كويري و مسطح و با توجه به ارتفاعات مي توان گفت قسمتهاي مركزي، شمال غربي و غرب دهستان داراي زمينهاي پست تري نسبت به جنوب غربي آن مي باشد در شرق دهستان كوههاي تنگل كوهك ، نوآهنگ فلا و در جنوب شرقي سياهكوه ، كوه سفيد و درجنوب كوه دهنه ، حسن كوهي و در غرب كوه ماري ، كوه خال ، آب كوه كشيده شده است و همچنين كوههاي خرمايو ، شارم ، گو مرغ و كال طاق در قسمتهاي مركزي ديده مي شود . دشتهاي معروف منطقه عبارتند از : دشت ده محمد ، دشت آزبكوه جديد ، دشت ميات تكاب ، دشت چاه مسافر ، دشت محمديه ، دشت كلشانه ، دشت شيرگشت و دشت كوير كاج .
70 حلقه چاه كشاورزي و بيش از 60 رشته قنات در بخش وجود دارد كه كشاورزان را به فعاليت وا داشته است ، محصولات عمده كشاورزان اين بخش در توليد گندم ، جو ، سير ، كنجد ، زعفران ، پسته ، پنبه ، آفتابگردان ، ذرت ، علوفه ، يونجه ، خرما ، انگور ، و … خلاصه مي شود .ارتفاعات مهم و سوق الجيشي منطقه كوههاي آبخورگ ، رشته كوه سرهنگي ، رشته كوه كلشانه و رشته كوه، كوه سفيد است .
اين بخش عظيم كه در دل كوير لوت واقع شده است گنجيه اي از بركات ذات اقدس الهي در درون خويش نهفته است زمينهاي مستعد كشاورزي كه بعلت كمبود آب كشت نمي شود از دغدغه هاي بزرگ اربابان فن كشاورزي است ، معادن بسيار غني و متعدد از قبيل ذغالسنگ ، خاك صنعتي ، بنتونيت ، باريت ، منگنز ، بوكسيت ، سليس ، سنگ آهن ، گچ ، سولفات سديم ، سرب و روي و دهها معدن ديگر در بخش كه بعضا فعال و برخي ديگر نيز بلااستفاده مانده مويد اين مطلب است كه اين بخش دور افتاده سرشار از پتانسيلهاي بالقوه است .اكثريت روستاهاي اين بخش از نعمت برق و تلفن و آب بهداشتي برخوردار هستند ، راه ارتباطي روستاهاي بزرگ و پرجمعيت بخش به شهر عشق آباد آسفالت و راه ساير روستاها نيز خاكي است ، 29 روستاي بخش داراي شوراي اسلامي و دهياري است و فعاليت دهياري در برخي از روستاها چشمگير و چهره روستاها را نيز دگرگون كرده است كه انشاء الله با تخصيص اعتبار ويژه به اين روستاهاي محروم شاهد رونق بيش از پيش آنها باشيم و تا حدودي جلو مهاجرت بي رويه به شهرها را بگيريم .
بخش دستگردان بر روي گسل زلزله واقع شده و اين مهم ضرورت ارشاد مردم و توجيه آنان جهت ساخت مسكن بر مبناي اصول نظام مهندسي را دو چندان مي كند ، چرا كه بلاياي طبيعي بخصوص زلزله غير قابل پيش بيني بوده و ايران اسلامي خاطره هاي ناگواري از آن دارد .
دو طايفه عشايري ايلخاني و طاهري قدمتي كهن در زمينه دامپروري شهرستان طبس دارند ، كه اين مهم با عنايت به وجود هزاران راس دام ضرورت ايجاد نمايندگي امور عشايري را در بخش دستگردان دوچندان مي نمايد . روند مهاجرت در سالهاي گذشته و طبق سرشماري سال 1385 بسيار زياد و در اكثر روستاها با افت جمعيت و تنها در مركز بخش با اضافه جمعيت روبرو بوده ايم .مهاجرت ها بدليل نبود كار و به شهرهاي كاشمر ، بردسكن ، تهران ، مشهد و سمنان و طبس صورت گرفته است
غالب مردم منطقه به دامداري ، قاليبافي و دردهستان دستگردان به كشاورزي و خدمات مشغولند در بخش افزون بر 300 واحد صنفي و خدماتي و توليدي وجود دارد .
وجود 146000 دام سبك ( گوسفند و بز ) 2400 نفر شتر ، 1450 راس گاو بخش دستگردان را به قطب دامپروري مبدل ساخته است .

اين بخش برسر راه استانهاي شيراز، اصفهان ، يزد و بندر عباس قرار دارد و براي وسايل نقليه اي كه به شهر طبس وارد و قصد عزيمت به مشهدالرضا «ع» و بويژه شهرهاي كاشمر ، بردسكن ، سبزوار ، نيشابور در خراسان رضوي و شاهرود در استان سمنان و نيز استان خراسان شمالي را دارند مناسبترين و نزديكترين مسير مواصلاتي است .

اسامي دهياريهاي بخش دستگردان		رديف	اسامي شوراهاي اسلامي بخش دستگردان
1	دهياري هودر	1.	بخش دستگردان	33	ده محمد
	دهياري تپه طاق	2.	شهرعشق آباد	34	رحيم آباد
3	دهياري ده محمد	3.	تپه طاق	35	غني آباد
4	دهياري نجات آباد	4.	ازبكوه جديد	36	ملوند
5	دهياري كاظم آباد	5.	چاه شور	37	همت آباد
6	دهياري ملوند	6.	زبركوه	38	مشاع شهيدفغاني
7	دهياري دستگردان	7.	قرچه	39	دهنوتوكلي
8	دهياري قائميه	8.	كويركاج
9	دهياري رضويه	9.	يخاب
10	دهياري يخاب	10.	احمدآبادجديد
11	دهياري پده بيد	11.	پده بيد
12	دهياري نوك	12.	چاه مسافر
13	دهياري چاه مسافر	13.	سمبا
14	دهياري سمبا	14.	كلاته رضاقلي
15	دهياري كامرانيه	15.	مهدي آباد
16	دهياري يوسف آباد	16.	كاظم آباد
17	دهياري محمد آباد قديم	17.	يوسف آباد
18	دهياري امير آباد	18.	دهنون
19	دهياري ازبكوه جديد	19.	دستگردان
20	دهياري غني آباد	20.	نجات آباد
21	دهياري بژدغر	21.	كامرانيه
22	دهياري مهدي آباد	22.	رضويه
23	دهياري دهنون	23.	محمدآبادقديم
24	دهياري منصوريه	24.	هودر
25	دهياري كريم آباد	25.	نوك
26	دهياري كلشانه	26.	چاه بلو
27		27.	بژدغر
28		28.	منصوريه
29		29.	كلشانه
30		30.	اميرآباد
31		31.	كريم آباد
32		32.	قائميه

تاریخ به روز رسانی:

1394/06/17

تعداد بازدید:

16676